گوتا پرکا جانبی و روتاری چیست؟

گوتا پرکا یکی از مهم‌ترین مواد مورد استفاده در درمان‌های ریشه دندان (اندودنتیکس) است. این ماده به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی مناسب خود، به‌عنوان ماده‌ای برای پر کردن کانال ریشه به کار می‌رود. در این مقاله فقط به تفاوت ها و کاربرد گوتا پرکا جانبی (سایز FF, FM, MF, F ) و گوتا پرکا روتاری (سایز F1,F2,F3 ) می پردازیم.

تفاوت انواع گوتا پرکا

1. FF (Extra Fine): این نوع گوتا پرکا برای کانال‌های بسیار باریک و ریشه‌های نازک استفاده می‌شود. قطر کوچک آن باعث می‌شود که بتوان از آن در دندان‌های کوچک‌تر یا کانال‌هایی که دسترسی به آن‌ها دشوارتر است، استفاده کرد.
2. FM (Fine-Medium): گوتا پرکا FM برای کانال‌های کمی وسیع‌تر نسبت به FF مناسب است. استفاده از این سایز در کانال‌های متوسط رایج‌تر بوده و انعطاف‌پذیری مناسبی دارد.
3. MF (Medium-Fine): این نوع گوتا پرکا بین FF و FM قرار دارد و برای کانال‌هایی که نه خیلی باریک و نه خیلی وسیع هستند، کاربرد دارد.
4. F (Fine): سایز F یکی از پرکاربردترین انواع گوتا پرکا است که برای اکثر درمان‌های معمولی ریشه استفاده می‌شود.
5. F1, F2 و F3: این دسته از گوتا پرکاها با توجه به سایز فایل‌های روتاری طراحی شده‌اند. گوتا پرکا F1 برای کانال‌های نازک، F2 برای کانال‌های متوسط و F3 برای کانال‌های وسیع‌تر کاربرد دارد. این طبقه‌بندی هماهنگی بیشتری با فایل‌های نیکل-تیتانیوم (NiTi) دارد که در درمان ریشه به کار می‌روند. لازم به ذکر است که سایزهای F1، F2 و F3 منحصراً برای فایل‌های روتاری ProTaper طراحی شده‌اند و دقت بالایی در پر کردن کانال‌های شکل داده شده با این سیستم دارند.

مقایسه از لحاظ تیپر، انعطاف‌پذیری و قطر نوک

1. تیپر (Taper):
   • گوتا پرکاهای F1، F2 و F3 مطابق با فایل‌های روتاری دارای تیپر استاندارد 6 درصد (0.06) هستند. این تیپر به هماهنگی بهتر بین گوتا پرکا و کانال‌های آماده‌سازی‌شده کمک می‌کند.
   • گوتا پرکاهای FF، FM، MF و F تیپر کمتری نسبت به گروه بالا دارند و برای کانال‌هایی با شکل غیرمعمول و نیاز به دقت بیشتر استفاده می‌شوند.
2. انعطاف‌پذیری:
   • گوتا پرکاهای FF و MF به دلیل قطر کمتر و ساختار نازک‌تر، انعطاف‌پذیری بیشتری دارند. این انعطاف‌پذیری برای پر کردن کانال‌های خمیده و باریک مناسب است.
   • گوتا پرکاهای F1، F2 و F3 به دلیل ساختار ضخیم‌تر، انعطاف‌پذیری کمتری دارند اما مقاومت و استحکام بیشتری را در پر کردن کانال‌های وسیع فراهم می‌کنند.
3. قطر نوک (Tip Size):
   • گوتا پرکاهای FF دارای قطر نوک بسیار کوچک (معمولاً کمتر از 0.15mm) هستند که برای کانال‌های باریک مناسب است.
   • گوتا پرکاهای FM و MF قطر نوک متوسطی دارند که برای کانال‌های با اندازه معمولی استفاده می‌شوند.
   • سایزهای F1، F2 و F3 مطابق با فایل‌های ProTaper دارای قطر نوک استاندارد به ترتیب (0.2mm, 0.25mm, 0.3mm) هستند. این قطرها برای پر کردن دقیق کانال‌های آماده‌شده توسط فایل‌های روتاری طراحی شده‌اند.

مقایسه با سایزهای ISO

گوتا پرکاها با سایزهای ISO از نظر استانداردسازی با سیستم متفاوتی نسبت به گوتا پرکاهای جانبی و ProTaper (روتاری) کار می‌کنند. سایزهای ISO شامل اندازه‌هایی از 15 تا 80 می‌شوند که هر سایز با قطر نوک مشخص (بر حسب صدم میلی‌متر) تعریف شده است. به‌طور مثال:

• سایز 15 به معنای قطر نوک 0.15 میلی‌متر است.
• سایز 20 به معنای قطر نوک 0.20 میلی‌متر است.
• این الگو تا سایز 80 (با قطر نوک 0.80 میلی‌متر) ادامه پیدا می‌کند.

تفاوت کاربرد:

1. گوتا پرکاهای ISO:
   • این گوتا پرکاها برای کانال‌هایی که با ابزارهای دستی (Hand Files) آماده‌سازی می‌شوند، مناسب هستند.
   • به دلیل استانداردسازی یکنواخت سایزها و تیپر 2 درصد (0.02)، برای درمان کانال‌های ریشه‌ای که به‌طور دقیق آماده شده‌اند، کاربرد دارند.
2. گوتا پرکا ProTaper یا روتاری (F1، F2 و F3):
   • این گوتا پرکاها برای کانال‌هایی که با فایل‌های روتاری ProTaper آماده شده‌اند، استفاده می‌شوند.
   • تیپر این گوتا پرکاها بیشتر (6 درصد) بوده و برای تطابق بهتر با کانال‌های مخروطی شکل طراحی‌شده توسط فایل‌های روتاری مناسب هستند.

نتیجه‌گیری

درمان موفق ریشه به انتخاب مناسب سایز گوتا پرکا بستگی دارد. با توجه به تفاوت‌ها و کاربردهای انواع گوتا پرکا (گوتا پرکا جانبی و روتاری)، دندانپزشک می‌تواند بهترین گزینه را بر اساس شرایط کانال ریشه انتخاب کند. هر یک از این سایزها برای نوع خاصی از کانال طراحی شده‌اند و استفاده صحیح از آن‌ها می‌تواند به بهبود نتایج درمانی کمک شایانی کند.

خرید گوتا پرکا سایز FF,FM,MF,F,F1,F2,F3